Ortadoğu Etütleri Haziran / Cilt:12 / Sayı:1

Ahlaki Davranışın Yol Gösterici Gücü ve Ahlaki Davranışın Sürdürülebilirliğinde Dinin Rolü: Psikolojik Açıdan Karşılaştırmalı Bir Çalışma

Çok eski zamanlardan beri dünya çeşitli usul ve davranış kuralları tarafından şekillenmektedir. Zamanla değişmelerine rağmen bu kurallar, uyum ve refah sağlamaları için insan yaşamının vazgeçilmez öğeleri haline gelmişlerdir. İnsanlığı iyiliğe yönlendiren ahlaki veya etik kurallar özellikle önem arz etmektedirler. Ahlaki davranış kuralları her zaman doğru ve yanlış, iyilik ve kötülük fikrine bağlı kalmış ve neredeyse her zaman dini veya kültürel eğilimlerle birlikte takdim edilmişlerdir. Bu, çeşitli kültür ve dinlere has bazı davranış kurallarındaki farklılıkların nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır; ancak yine de ahlaki ve etik değerlerin evrensel doğasına işaret eden kanıtlar da mevcuttur. Bu değerlerden bazıları farklı kültürlerde olmalarına rağmen aynı kalmışlardır ve dinler keşif için sebep niteliğindedirler. Dolayısıyla bu makale, dini metinlerde, bir diğer ifadeyle Fütüvvetname ve bazı Hindu metinlerinde bulunan etik veya ahlaki değerler ve davranışlardaki benzerlikleri araştırmayı amaçlamaktadır. Makale ayrıca din üzerinden ahlakı anlamak maksadıyla modern psikolojik teorileri kısa bir şekilde incelemektedir. Bu amaçla Muhammed ibn el-Hüseyin El-Sülemi’nin Fütüvvetnamesi ‘Kitâbü’l-Fütüvve’ ile ‘Rigveda’, ‘Manusmriti’ ve ‘Mahabharata’ gibi bazı Hindu kutsal metinlerini inceledik. Makalede çeşitli psikoloji teorileri kullanılarak üç geniş tema tanımlanmış ve analiz edilmiştir.