Başbakan Erdoğan’ın St. Petersburg Ziyareti
Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 21-22 Kasım 2013 tarihlerinde St. Petersburg'a resmi bir ziyaret gerçekleştirecek. Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız, Ekonomi Bakanı Çağlayan başta olmak üzere kalabalık bir heyet eşlik edecek. Başbakan Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Davutoğlu en son 5-6 Eylül 2013’te St. Petersburg’ta düzenlenen G-20 Zirvesi’ne katılmışlardı.
St. Petersburg’ta Rusya Federasyonu ile ortak bakanlar kurulu gibi çalışan “4. Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK)” toplantısı gerçekleştirilecek. Türk-Rus ilişkileri 2010 yılında kurulan ÜDİK ile kurumsallaşmıştır. Putin’in Aralık 2012’de Türkiye’ye yaptığı ziyaret sırasında ÜDİK’in 3. toplantısı gerçekleştirilmişti. ÜDİK bünyesindeki “Toplumsal Forum” Tataristan’ın başkenti Kazan’da 19-21 Kasım tarihlerinde toplanacaktır. ÜDİK’in alt kurumları olan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un eş başkan olduğu “Ortak Stratejik Planlama Grubu”, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ve Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak’ın eş başkan olduğu “Rusya-Türkiye Hükümetler arası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK)” zirve hazırlık toplantıları gerçekleştirilmişti.
Erdoğan’ın ziyaretinde ikili ekonomik ilişkiler, turizm ve enerji alanında yapılan çalışmalar ele alınacak. Sağlık ve teknik konularda anlaşmalar imzalanacak. Erdoğan, Türk inşaat şirketi IC İçtaş’ın İtalyan ortağı ile birlikte St. Petersburg’un en büyük havalimanı Pulkovo’nun genişletilmesinin açılışını yapacak. Türk yaş meyve ve sebzesinin Rusya’ya sevkiyatında yaşanan sorunlar, Basitleştirilmiş Gümrük Hattı’nın yaygınlaştırılması, Türk inşaat firmalarının Rusya’daki çalışmaları da ele alınacak konular arasında olacak.
İki ülke arasında güven inşaasına ise devam ediliyor. Dışişleri Bakanlıkları arasında bile yirmiye yakın başlıkta düzenli görüş alışverişi yapılmaya başlandı. Moskova, Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü’nde Diyalog Ortağı statüsü kazanmasına destek verdi. Nazarbayev yoluyla Gümrük Birliği’ne davet edildi. Rusya artık Türkiye’nin ikinci ticari ortağı. 2012’de dış ticaret hacmi 34,2 milyar dolar (Türkiye’nin ihracatı 7 milyar dolar) oldu. 2013’de 35 milyar dolar olması bekleniyor. Erdoğan ve Putin tarafından konulan ortak hedef dış ticaret hacminin 100 milyar dolar düzeyine çıkarılmasıdır. Karşılıklı doğrudan sermaye yatırımları (20 milyar dolarlık Mersin Akkuyu Nükleer Santrali Projesi ve Sberbank’ın 3,6 milyar dolar karşılığında Denizbank’ı satın alması hariç) 11’er milyar dolar düzeyindedir. Rusya’da yaklaşık bin Türk üniversite öğrencisi öğrenim görmektedir. 2107’de temelinin atılması planlanan Mersin Akkuyu Nükleer Santrali’nde çalışmak üzere Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bursu ile yaklaşık 120 öğrenci Rusya’da öğrenime başlamıştır. Rusya’nın devlet bursu ile de yılda 20 Türk öğrenci kabul edilmektedir. Türkiye ile Rusya arasında Aralık 2012’de kültür merkezlerinin kurulmasına ilişkin anlaşma imzalanmıştı. Bu yıl Aralık ayında Moskova’da Yunus Emre Türk Kültür Merkezi’nin, Ankara’da Rus Kültür Merkezi’nin açılması bekleniyor.
Suriye krizinin çözümü için planlanan ancak uzun süredir ertelenen ikinci uluslararası Cenevre konferansı ve Suriye krizi, Suriye’den sonra Mısır ile de sıcak ilişkiler kurarak elini güçlendirirken Rusya ile birlikte Mısır’da yaşanan gelişmeler ve diğer bölgesel ve uluslararası sorunlar masada olacak.
Son söz olarak günümüz Türk-Rus ilişkilerinin özetini yapalım. Ankara-Moskova arası doğrudan uçak seferleri ile 2 saat. Nisan 2011’de vizelerin kaldırılması ile pasaport işlemleri sadece 1 dakika. Son 500 yılın en iyi siyasi, ekonomik, kültürel, sosyal ilişkileri.
