IŞİD’in Dönüşümü ve Önümüzdeki Yeni Meseleler

IŞİD’in son yıllarda toprak kaybı yaşamasına ve propaganda makinasının önemli ölçüde görünürlük kaybetmesine rağmen, örgütle alakalı olarak bu süreçten sonra da gündemde kalmaya devam edecek meseleler artan biçimde tartışılmaktadır. Önümüzdeki süreç için bu bağlamda 4 ana mesele öne çıkmaktadır: 1-IŞİD’in dönüşümü ve “IŞİD 2.0”ın görünümü 2-IŞİD’in önemli ölçüde azalan ancak hala etkin kalan ve dünya çapında aşırıcı gruplara ilham kaynağı olmayı sürdüren internet görünürlüğü 3- Yabancı Terörist Savaşçılar (YTS) arasından ülkelerine geri dönenlerin tespit edilmesi ve bunlara yönelik çözüm planlarının ortaya konması 4-“IŞİD 1.0” sonrası Güneydoğu Asya’dan Sahraaltı Afrika’ya uzanan geniş bir bölgede oluşacak “rekabet” Bu çalışmada bu dört mesele ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Bunun için yukarıda bahsedilen başlıklar bağlamında gerek görüldüğü takdirde örgütün gücünün zirvesinde olduğu dönemlerle karşılaştırmalar yapılacaktır. Bu karşılaştırmalar sonucunda örgütün ve kapasitesinin nasıl değiştiği ve dönüştüğü ve ileriki dönemde ne tür değişikliklerin beklenebileceği tartışılacaktır. Böylesi bir çalışma yalnızca sahadaki durumu ve dönüşümü irdelemeyecek, aynı zamanda da grubun değişen yapısı, el-Kaide’nin yeniden “öncü” rolüne soyunması ve/veya yeni grupların muhtemel yükselişi gibi önemli tehdit unsurları konusunda da öngörüler sunmayı amaçlayacaktır. Bu çalışmada, kaybeden tarafta da olsa, örgütün farklı bir modus operandi/hareket tarzı benimseyerek düşüşünün belirsiz sonuçlarından dolayı hala bir güvenlik sorunu oluşturmaya devam edeceği ileri sürülmektedir. Zira bu düşüş kısa vadede örgütün tamamen ortadan kaldırılmasına neden olmayacaktır. Her ne kadar örgütün “altın çağı”na kıyasen çok daha mütevazı de olsa devam eden gelir akışı, azalmış dahi olsa özellikle zayıf güvenlik mekanizmalarına karşı sahada etki kurması mümkün insan gücü ve YTS’lerin neden olabileceği tehditler örgütün öngörülebilir gelecekte önemli bir tehdit olarak karşımızda durmasına neden olacaktır. Örgütün güç kaybetmesi, azalsa da halen mevcut ciddi beşeri sermayesi ve körüklediği fikri heyecandan yararlanmak isteyecek diğer aktörlerin ortaya hızla çıkması ihtimalinin önümüzdeki yıllar hatta onyıllar süresince dikkatli bir değerlendirmeye tabi tutulmasını gerekli kılmaktadır.