Kazımi Hükûmet Programı Öncelikleri ve Hükûmeti Bekleyen Zorluklar

Irak eski Başbakanı Adil Abdülmehdi’nin 29 Kasım 2019’da hükûmet karşıtı göstericilerin talebi doğrultusunda istifa etmesiyle Irak’ta başlayan yeni hükûmeti oluşturma çabaları, yaklaşık altı ay süren ve Iraklı siyasi partilerin sıkı pazarlıklarına sahne olan bir süreci beraberinde getirmiştir. Bu süreç içerisinde gerek hükûmeti kurma görevini üstlenen ilk aday olan Muhammed Tevfik Allavi gerekse ardılı Adnan el-Zurfi, siyasi partilerin çeşitli itirazlarına takılarak hükûmeti kurma girişimlerinde başarısız olmuştur. Öncülü olan iki adayın aksine, Mustafa Kazımi’nin Irak’ta yeni hükûmeti kurmayı başarması tam da bu noktada Iraklı siyasi partiler arasında varılan bir uzlaşıya işaret etmektedir. Nitekim Mustafa Kazımi’nin 7 Mayıs 2020 tarihinde Irak Parlamentosunda okuduğu hükûmet programının oy çoğunluğu ile kabul edilmesi, Kazımi hükûmetinin izlemeyi taahhüt ettiği rotanın Iraklı siyasi partilerden destek bulduğunu, tam destek bulmasa bile en azından bu önceliklerin siyasi partiler nezdinde üzerinde uzlaşılabilir bulunduğunu göstermektedir. Her ne kadar Başbakan Kazımi’nin siyasetin içinden gelen bir isim olmaması yeni hükûmeti kurma noktasında farklı siyasi partilerden destek bulmasını kolaylaştıran bir unsur olarak öne çıksa da devam eden süreçte kendisine verilen siyasi desteğin sürüp sürmeyeceği Başbakan Kazımi’nin atacağı adımlara bağlı gözükmektedir.

Bu minvalde 7 Mayıs 2020’de Irak Parlamentosunda kabul edilen hükûmet programı, Başbakan Kazımi ve kabinesinin izleyeceği siyasi tutuma ve yeni hükûmetin önceliklerine dair önemli ipuçları taşımaktadır. Sekiz ana başlıktan oluşan yeni hükûmet programının ilk kısmı Kazımi hükûmetinin önceliklerine ayrılmış ve bu öncelikler aşağıda belirtildiği üzere 9 maddede sıralanmıştır.

Bunlar:

1. Seçim yasası nihai hale getirildikten sonra ülkede adil ve özgür erken seçimlerin yapılması.

2. Koronavirüs salgını ile mücadele için kaynakların seferber edilmesi ve Irak’ta modern bir sağlık sisteminin temellerinin atılması.

3. Silah kullanımının devlet kurumları ve askerî birlikler tekeline alınması ve hukukun üstünlüğünün temin edilmesi.

4. Mevcut ekonomik kriz ve düşen petrol fiyatlarıyla başa çıkacak, ülkenin gelir kaynaklarını çeşitlendirecek özel bir bütçe yasa taslağının hazırlanarak parlamentoya sunulması.

5. Irak toplumunun tüm kesimleri ile ulusal diyaloğun başlatılması, protesto hareketlerinin taleplerinin dinlenmesi, protestolar sürecinde orantısız ve illegal şiddet uygulayarak Iraklıların can kaybına yol açanların adalet önüne çıkarılması ve şehitlerin ailelerine sahip çıkılması.

6. Irak’ın egemenliğinin ve güvenliğinin korunmasına ek olarak, oluşturulacak millî bir vizyon çerçevesinde Irak’taki yabancı askerlerin geleceğine yönelik müzakereler gerçekleştirilmesi, millî vizyon bağlamında terörle mücadelenin ve Irak’ın güvenliğinin sürdürülmesi.

7. Yolsuzlukla mücadele ve Irak’ın kamu kaynaklarının korunması için gereken tüm yasal prosedürlerin uygulanması.

8. Irak vatandaşlığının ortak değerlerinin teşvik edilmesi, Irak’ın etnik ve dinî çeşitliliğine saygı göstererek ayrımcılığın her türünün reddedilmesi.

9.Yerinden edilmiş Iraklı vatandaşların evlerine dönebilmesi için gereken tüm imkânların sağlanması ve yerinden edilmiş kişiler meselesinin nihai çözüme ulaştırılması.