Ortadoğu Ülkelerinin Dış Politikalarını Belirleyen Unsurlar
Doç. Dr.Ertan Efegil Sakarya Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü
Bir ülkenin dış politikasını, günümüzde artık sadece jeopolitik kuramlar bağlamında ve/veya diğer devletlerin dış politika eylemlerine bakarak açıklamak yetersiz kalmaktadır. Daha gerçekçi bir şekilde bir ülkenin dış politika davranışını analiz edebilmek için, dış politikayı etkileyen dört unsuru dikkate almamız gerekmektedir.
Bu unsurları şu şekilde özetleyebiliriz: 1. Uluslararası sistem (uluslararası sistemin yapısı, uluslararası ve bölgesel örgütler, evrensel değerler ve diğer devletler), 2. Devlet-içi unsurlar (bürokratik kurumlar, karar vericiler, danışmanlar gibi), 3. Sosyolojik unsurlar (tarih, kültür, siyasal kültür, sosyal değerler, etnik yapı, ekonomi gibi) ve 4. Liderin ve/veya karar vericilerin psikolojik özellikleri. Dış politika analizi disiplini de, bir dış politika davranışını analiz ederken, bu dört unsurun etkilerini ele almaktadır.
