Taşkınlar Amik Ovasını Sular Altında Bıraktı

Lübnan’ın Beka vadisinde bulunan Labweh kaynaklarından doğan Asi nehri, Lübnan ve Anti-Lübnan dağları arasında kuzeye doğru akmaktadır. Asi nehri batı Asya’da Levant kıyısında kuzeye doğru akan tek nehir olma özelliğini taşımaktadır. Hermel şehrinden sonra Suriye sınırlarına giren nehir, Katina rezervuarına akar ve kuzeye doğru akışına devam eder. Suriye’nin Humus ve Hama şehirlerini de geçtikten sonra Ghap vadisi içerisine girmektedir. Türkiye-Suriye sınırını oluşturan Asi nehri, Türkiye sınırları içerisinde batıya doğru kıvrılır ve Akdeniz’e dökülür.
 
Türkiye’nin brüt yerüstü su potansiyeli 193 milyar m3 ’tür. Tüketilebilir yerüstü ve yeraltı suyu potansiyeli ortalama yılda 112 milyar m3’tür. Asi nehri havzası Türkiye’nin toplam su potansiyelinin %0,6 sına sahiptir.
 
Asi nehri sularını öncelikle sulama, içme, hayvancılık amacıyla kullanmak istemektedir.  Türkiye’nin Asi havzasında kendi sınırları içerisinde sulamayı planladığı alan 165.000 hektardır.
 
1972 yılında DSİ, Amik gölü ve çevresindeki bataklık arazilerini kurutmuş ve tarıma açmıştır. Yapılan ıslah çalışmaları ile 23.000 hektar alan kurutularak büyük taşkınlar dışında tarıma elverişli hale getirilmiştir. Ancak DSİ’nin bu projesi daha sonraki dönemlerde taşkın ve kuraklık gibi olumsuz çevresel etkilere neden olmuştur.
 
Türkiye’nin Asi havzası üzerinde su kaynaklarını geliştirmek amacıyla yapılmış ve planlanmış 12 projesi vardır. Dört proje işletme halindeyken, iki proje inşa sürecinde ve geriye kalan 6 proje inceleme safhasındadır. Taşkın koruma amacıyla yapılan bu projeler dahilinde nehir suları içme, sulama ve enerji amacıyla kullanılmaktadır. İşletme halindeki tesisler ile 14.067 hektar alan sulanmakta ve 17,0 GWh/yıl enerji üretilmektedir. İnşa halindeki projeler tamamlandığında 8.019 hektar alan sulanacak ve 0,95 milyon m3 içme suyu elde edilecektir.
 
Asi nehir havzasının Türkiye sınırlarında kalan kısmında dönem dönem su kıtlığı yaşanırken, yağışların yoğun olduğu dönemlerde taşkın sorunu yaşanmaktadır. Bu taşkınlar yağışlardan kaynaklandığı gibi kimi zaman Suriye sınırları içerisinde Asi nehri üzerinde yer alan barajlardan fazla suyun tahliye edilmesi nedeniyle de oluşabilmektedir.  Türkiye ve Suriye, 6 Şubat 2011 tarihinde Türkiye-Suriye sınırında yapılması planlanan “ Asi Dostlu Barajı” nın temelini artmıştır. Söz konusu, barajdan iki ülke “yüzde 50-yüzde 50” modeliyle yararlanacaktır. Barajın yapım amaçları içerisinde 8 bin hektar tarım alanını sulanması, elektrik üretimi, taşkınlardan koruma ve kurak dönemlerde su ihtiyacının karşılanması yer almaktadır. Bölge yaşayanları söz konusu barajın taşkınlara karşı bölgeyi koruyacağına inanmaktadırlar. Asi Dostluk Barajı’nın, 2011 yılında temeli atılmasına karşın inşası, Mart 2011 tarihinde Suriye’de başlayan ve günümüzde de devam eden olaylar sebebiyle ertelenmiş gözükmektedir.
 
Dört gündür yaşanan yoğun yağışlar nedeniyle Amik ovasında bulunan Reyhanlı’ya bağlı dört köy sular altındakalmıştır. Yaklaşık 35 bin dekar buğday ekili arazi sular altında kalırken, 40 ev de sular altında kalmıştır. Bölgede yaşayan köylüler taşkın durumunun her yıl yaşandığını belirtirken, taşkınlara karşı önlemler alınması gerekliliğini dile getirmişlerdir.  Valilikçe yapılan açıklmada hasar tespitinden sonra zararın tanzim edileceği belirtilmiştir.
İlk incelemelere göre, Reyhanlı Antakya karayolu üzerinde bulunan Varışlıya bağlı Atçana ve Merruş Mahallelerinde 5 bin dekar, Karacanlık köyünün Karabatak mahallesinde 10 bin dekar, Varışlı mahallesinde 5 bin dekar, Kumtepe köyünde 5 bin dekar, Karahöyük köyünde 10 bin dekar,  Beşaslan köyünde de 2 bin dekar Terzihöyük, köyünde de 3 bin dekar buğday ekili araziler suların altında kalmıştır. Ayrıca, son haberlere göre taşkınlar Altınözü ilçesine bağlı olan Boynuyoğun mevkiinde bulunan Suriyelilerin bulunduğu çadırkente de ulaşmıştır.

Referans
 
- “ Dört Gündür Devam Eden Yağışlar Nedeniyle Reyhanlı’nın 4 Köyünde Araziler Sular Altında Kaldı”, Hasan Yetmez/NTV-Hatay
 
-“Yağmur Suları Çadırkente Ulaştı”, 24/12/2012,
http://www.sondakika.com/haber/haber-yagmur-sulari-cadirkente-ulasti-4196735/
 
- “Amik Ovası Sular Altında Kaldı”, 24/12/2012,
http://www.haberciniz.biz/amik-ovasi-sular-altinda-kaldi-1793650h.htm
“Hatay'da 4 köy su altında kaldı”, 22/12/2012,  http://www.haber7.com/guncel/haber/968134-hatayda-4-koy-su-altinda-kaldi