Türkiye’nin Irak Politikası ve IŞİD’in İlerlemesine Dair 5 Tespit
ORSAM -
1- Türkiye’nin Irak politikası
Türkiye 2003’ten bu yana sürdürdüğü Irak’ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliğine yönelik tutumunu sürdürmektedir. Bu kapsamda Irak’ın her kesimi ile iyi ilişkiler kurma çabası devam etmekte ve iki ülke arasındaki yanlış anlaşılmaların giderilmesi için gayret göstermektedir. Nitekim Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Kasım 2013’teki Irak ziyaretinde Bağdat, Necef ve Kerbela ziyaretinde göstermiş olduğu hassasiyet, Türkiye’nin tavrının açık göstergesidir. Bununla birlikte Türkiye’nin Irak politikası açısından Türkmenler birincil öncelikli konumunu sürdürmektedir. Nitekim, IŞİD’in Türkmen bölgelerine yaptığı saldırılar sonucunda yerlerinden edilen ve zarar gören Türkmenlere bir an önce yardım yapılması için kampanyalar başlatılmış ve yardımlar en kısa sürede Türkmen bölgelerine ulaştırılmıştır. Türk karar alıcılar yaptıkları açıklamalarda, Türkiye’nin bugüne kadar Türkmenlerin arkasında olduğunu ve bugünden sonra da bu politikanın devam edeceğini açık olarak ortaya koymuştur.
2- Türkiye’nin 2014 Irak Seçimlerindeki tutumu
Türkiye, Irak seçimlerinde Irak’ta hiçbir siyasi parti ve kuruluşa destek vermemiştir. Irak’taki istikrarın sağlanabilmesi için sadece seçimlerin yapılmasının önemi üzerinde durmuştur. Irak’taki siyasi gruplar arasındaki dengenin sağlanmasını gözetmiştir.
3- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin petrol satışı konusundaki yaklaşım
Türkiye, bu meseleye Irak’ın iç problemi olarak bakmakta ve Irak politikasındaki gelişmelerle uyumlu hareket etmektedir. Türkiye, IKBY’nin kontrolündeki bölgelerde üretilen petrolün satışı konusunda Irak merkezi hükümeti ve IKBY ayrımına girmemekte, Irak’a bütüncül bir bakış açısı sergilemektedir. Türkiye bu meseleye “Kürt petrolü” tanımlamasıyla değil, “Irak petrolü” tanımlamasıyla bakmaktadır. Buradan yola çıkarak Irak petrolünün satışı, Iraklılar tarafından yapılmakta ve Türkiye sadece bu konuda geçiş ülkesi konumunda durmaktadır. Türkiye IKBY ile Irak merkezi hükümeti arasındaki anlaşmazlıklara müdahil olmamakta ve bunu Irak’ın bir iç sorunu olarak görmektedir.
4- Türkiye’nin IŞİD ve benzeri radikal örgütlere bakışı
Türkiye, IŞİD ve benzeri radikal örgütlerin Ortadoğu’nun temel problemi olduğunun bilincinde bir politika izlemektedir. Türkiye yaklaşık 1,5 yıl önce IŞİD’i terör örgütü listesine almıştır. Türkiye bölgedeki radikalizm tehdidinin farkında olarak bu tarz örgütlerle mücadelede her türlü işbirliğine açık olduğunu net olarak ortaya koymaktadır. IŞİD ve benzeri örgütlerin Türkiye’yi de tehdit ederken, Türkiye’nin radikalizme göz yumduğu tezinin sürekli gündeme getirilmesi olgularla bağdaşmayan bir tavırdır.
5- Irak’ta son olaylar ve Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu’na yapılan saldırı
Türkiye, Irak’taki olaylardan duyduğu endişeyi açık bir biçimde ortaya koymaktadır. Bu tehdidin bütün Ortadoğu coğrafyasını hedef aldığının farkındadır. Nitekim Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu’na yapılan saldırı bu tehdidin açık bir göstergesidir. Bu olayda, genelde Türkiye’nin ve hassaten Musul Başkonsolosluğu’nun sorumluluk bilinciyle hareket etmesi yanlış algılamalara yol açmaktadır. Öncelikle baskın sırasında son derece temkinli davranıldığı ve herhangi bir can kaybının yaşanmaması için çaba harcandığı görülmektedir. Musul ve çevresindeki bölgeler tamamen IŞİD ve diğer örgütlerin eline geçmişken Musul Başkonsolosluğu’nu koruyan Türk Özel Harekat polislerinin çatışmaya girmesine neden olabilecek adımların atılması can kayıplarına yol açabileceği gibi krizi daha da derinleştirebilecekti. Öte yandan, Musul kontrolsüz kalmışken Musul Başkonsolosluğu’ndaki sınırlı bir güvenlik gücüyle direnmenin veya çatışmaya girme riskini içerecek şekilde Musul’dan çıkmaya çalışmanın da bir sonuç vermeyeceği aşikardır. Bu riskleri dikkate alarak temkinli davranılması son derece yerinde olmuş ve böylece müzakere edilebilir bir zemin yaratılmıştır. Mevcut durum itibariyle iletişim kurabilecek bir kanal açık tutulmuştur ve bu gelişmenin çok taraflı bir tehdit içeren bir krize dönüşmesine de engel olunmuştur.
1- Türkiye’nin Irak politikası
Türkiye 2003’ten bu yana sürdürdüğü Irak’ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliğine yönelik tutumunu sürdürmektedir. Bu kapsamda Irak’ın her kesimi ile iyi ilişkiler kurma çabası devam etmekte ve iki ülke arasındaki yanlış anlaşılmaların giderilmesi için gayret göstermektedir. Nitekim Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Kasım 2013’teki Irak ziyaretinde Bağdat, Necef ve Kerbela ziyaretinde göstermiş olduğu hassasiyet, Türkiye’nin tavrının açık göstergesidir. Bununla birlikte Türkiye’nin Irak politikası açısından Türkmenler birincil öncelikli konumunu sürdürmektedir. Nitekim, IŞİD’in Türkmen bölgelerine yaptığı saldırılar sonucunda yerlerinden edilen ve zarar gören Türkmenlere bir an önce yardım yapılması için kampanyalar başlatılmış ve yardımlar en kısa sürede Türkmen bölgelerine ulaştırılmıştır. Türk karar alıcılar yaptıkları açıklamalarda, Türkiye’nin bugüne kadar Türkmenlerin arkasında olduğunu ve bugünden sonra da bu politikanın devam edeceğini açık olarak ortaya koymuştur.
2- Türkiye’nin 2014 Irak Seçimlerindeki tutumu
Türkiye, Irak seçimlerinde Irak’ta hiçbir siyasi parti ve kuruluşa destek vermemiştir. Irak’taki istikrarın sağlanabilmesi için sadece seçimlerin yapılmasının önemi üzerinde durmuştur. Irak’taki siyasi gruplar arasındaki dengenin sağlanmasını gözetmiştir.
3- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin petrol satışı konusundaki yaklaşım
Türkiye, bu meseleye Irak’ın iç problemi olarak bakmakta ve Irak politikasındaki gelişmelerle uyumlu hareket etmektedir. Türkiye, IKBY’nin kontrolündeki bölgelerde üretilen petrolün satışı konusunda Irak merkezi hükümeti ve IKBY ayrımına girmemekte, Irak’a bütüncül bir bakış açısı sergilemektedir. Türkiye bu meseleye “Kürt petrolü” tanımlamasıyla değil, “Irak petrolü” tanımlamasıyla bakmaktadır. Buradan yola çıkarak Irak petrolünün satışı, Iraklılar tarafından yapılmakta ve Türkiye sadece bu konuda geçiş ülkesi konumunda durmaktadır. Türkiye IKBY ile Irak merkezi hükümeti arasındaki anlaşmazlıklara müdahil olmamakta ve bunu Irak’ın bir iç sorunu olarak görmektedir.
4- Türkiye’nin IŞİD ve benzeri radikal örgütlere bakışı
Türkiye, IŞİD ve benzeri radikal örgütlerin Ortadoğu’nun temel problemi olduğunun bilincinde bir politika izlemektedir. Türkiye yaklaşık 1,5 yıl önce IŞİD’i terör örgütü listesine almıştır. Türkiye bölgedeki radikalizm tehdidinin farkında olarak bu tarz örgütlerle mücadelede her türlü işbirliğine açık olduğunu net olarak ortaya koymaktadır. IŞİD ve benzeri örgütlerin Türkiye’yi de tehdit ederken, Türkiye’nin radikalizme göz yumduğu tezinin sürekli gündeme getirilmesi olgularla bağdaşmayan bir tavırdır.
5- Irak’ta son olaylar ve Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu’na yapılan saldırı
Türkiye, Irak’taki olaylardan duyduğu endişeyi açık bir biçimde ortaya koymaktadır. Bu tehdidin bütün Ortadoğu coğrafyasını hedef aldığının farkındadır. Nitekim Türkiye’nin Musul Başkonsolosluğu’na yapılan saldırı bu tehdidin açık bir göstergesidir. Bu olayda, genelde Türkiye’nin ve hassaten Musul Başkonsolosluğu’nun sorumluluk bilinciyle hareket etmesi yanlış algılamalara yol açmaktadır. Öncelikle baskın sırasında son derece temkinli davranıldığı ve herhangi bir can kaybının yaşanmaması için çaba harcandığı görülmektedir. Musul ve çevresindeki bölgeler tamamen IŞİD ve diğer örgütlerin eline geçmişken Musul Başkonsolosluğu’nu koruyan Türk Özel Harekat polislerinin çatışmaya girmesine neden olabilecek adımların atılması can kayıplarına yol açabileceği gibi krizi daha da derinleştirebilecekti. Öte yandan, Musul kontrolsüz kalmışken Musul Başkonsolosluğu’ndaki sınırlı bir güvenlik gücüyle direnmenin veya çatışmaya girme riskini içerecek şekilde Musul’dan çıkmaya çalışmanın da bir sonuç vermeyeceği aşikardır. Bu riskleri dikkate alarak temkinli davranılması son derece yerinde olmuş ve böylece müzakere edilebilir bir zemin yaratılmıştır. Mevcut durum itibariyle iletişim kurabilecek bir kanal açık tutulmuştur ve bu gelişmenin çok taraflı bir tehdit içeren bir krize dönüşmesine de engel olunmuştur.
