Ukrayna Savaşı ve Iraklı Milisler

Bağdat’ın Cadıriye semtinde Irak Merkez Bankası yakınlarına Ukrayna-Rusya savaşında Rusya lehine destekleyici pankartların asılması, Iraklı aktörlerin savaşta destekledikleri tarafa ilişkin bazı tartışmalara neden olmuştur. Söz konusu mevkinin Bedir Örgütü Genel Merkezine yakın olması, olayla Bedir Örgütü’nün ilişkili olduğu iddialarını gündeme getirmiştir. Öte yandan, bu tür eylemlerin Irak kamuoyunu Rusya lehine şekillendirici bir faaliyet olduğu söylenebilir. Zira Irak siyasetinde ABD’ye yakın aktörler bulunmakla birlikte özellikle 2003 ABD işgalini hafızasında koruyan Iraklıların ABD karşıtlığından bahsetmek mümkündür.

Eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından ABD’nin İran Nükleer Anlaşması’ndan çekilmesi ile ABD-İran ilişkilerinde artan gerilim; yaptırımların yeniden başlaması, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşd-i Şaabi Komisyonu Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi Mühendis’in öldürülmesi ve İran’ın Irak’taki ABD varlığına yönelik füze saldırıları ile artarak devam etmiştir. Hatta Irak’taki “kurumsallaşan” milis grupların faaliyetlerini örtülü şekilde yürütmek ve “milis grupları hedef hâline getirmeden ABD ile savaşmak” amacıyla gölge milis gruplar oluşturduğu görülmüştür. Bu kapsamda İran ve bahsedilen aktörlerin “ABD karşıtı bir cepheye doğal üye” olarak destek vermesi beklenebilir. Bu duruma ek olarak özellikle Suriye’ye militan gönderen Ketaib-i Hizbullah, Ketaib-i Seyid eş-Şuheda, Nucaba Hareketi, Asaib Ehli’l-Hak ve Bedir Örgütü gibi milis grupların, Suriye sahasında Rusya ile iş birliği içerisinde olması önem taşımaktadır. Zira bu aktörler, Rusya-Ukrayna savaşında ABD karşıtlığına ek olarak İran ve Rusya ile iyi ilişkilere sahip olmaları nedeniyle de taraf olabilecek bir potansiyele sahiptir.

 Öte yandan konu kapsamında bakıldığında, Rusya ve Ukrayna kriziyle bağdaştırılmaya başlanan Iraklı milislerin bilhassa 2014 sonrası Irak sahasında nasıl güçlendiği de üzerinde durulması gereken bir husustur. Özellikle Haşd-i Şaabi içerisindeki milis gruplar ile Haşd-i Şaabi’den bağımsız hareket eden irili ufaklı gölge milis grupların ayrımı bu noktada son derece önem arz etmektedir. Dolayısıyla çalışmada Iraklı milislerin farklı coğrafyalardaki çatışma dinamiklerine nasıl etki ettikleri Rusya-Ukrayna krizi üzerinden tahlil edilmeye çalışılacaktır.