Arap Birliğinin Üye Ülkeleri Arası Çatışmaları Çözme Kapasitesi

Bu makale Arap Birliğinin üye ülkeleri arasında çıkan çatışmaları yönetme ve çözmede kapasite ve yetkinliğini incelemektedir. Bölgesel bir örgüt olarak Arap Birliğinin, çatışma süreçlerinde başarısız bir performans gösterdiği yönünde genel bir görüş hakimdir. Birliğin çatışma süreçlerinde üstlendiği rolü olumsuz etkileyen başlıca üç faktörden bahsetmek mümkündür. Birincisi, Birliğin örgütsel yapısını şekillendiren ve kuruluş Şartı’nda yer alan kısıtlayıcı maddeler, çatışma süreçlerinin olumlu yönde ilerlemesine engel teşkil etmiştir. İkincisi, üye ülkelerin farklı rejim yapılarına ve ekonomik güce sahip olmaları, Birlik içinde kutuplaşmaya neden olmuş ve Birliğin çatışma süreçleri üzerinde kontrolünü zayıflatmıştır. Üçüncüsü, uluslararası örgütler ve çıkarları doğrultusunda güçlü devletlerin çatışmalara müdahil olmaları Birliğin çatışma süreçlerindeki rolünü ikinci plana atmıştır. Bu faktörler, Birliğin çatışmaları yönetme ve çözme üzerindeki kontrolünü zayıflatmış ve nihayetinde bölge sorunları üzerindeki inisiyatifini küresel güçlere kaptırmıştır. Ancak, bu şartlar altında, Birliğin tamamen başarısız olduğu sonucu çıkartılmamalıdır. Birlik, arabuluculuk yaptığı çatışmaların çoğunda çözüm üretemedi ancak çatışmaların tırmanmasını önlemiş, çatışma tarafları arasında diplomatik müzakereler başlatmış ve çatışmalardan doğan gerginliği yatıştırmıştır. Bu bağlamda, Birliğin çatışma süreçlerini nasıl yönettiği iki örnek vaka üzerinden incelenecektir. Bunlardan ilki Kuveyt’in egemenliğini tehdit eden 1961 ve 1990 Irak-Kuveyt çatışmaları, ikincisi ise Fas ile Cezayir arasında Batı Sahra bölgesinde ortaya çıkan sınır çatışmasıdır.