Kuveyt Siyasetinde Değişim ve Devamlılık

2020 yılı uluslararası ilişkiler ve Ortadoğu siyasetine dair birçok çarpıcı gelişmeye tanıklık etmiştir. Koronavirüsün tüm dünyayı etkilemesi, petrol fiyatlarındaki ani değişimler, Libya’daki savaşın daha fazla ön plana çıkması, Doğu Akdeniz’deki gerilim, Azerbaycan-Ermenistan arasındaki çatışmaların artması ve diğer gelişmeler bunlardan bazılarıdır. Ayrıca 2020 yılı içerisinde Umman’da Sultan Kabus vefat etmiş ve Körfez’deki güç dengelerini değiştirecek bir başka çarpıcı gelişme de Kuveyt’te yaşanmıştır. 14 yıl boyunca ülkeyi yöneten Kuveyt Emiri Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın vefat etmesi de 2020 içerisinde yaşanan önemli gelişmelerden biri olmuştur. Kuveyt resmî ajansı KUNA’nın haberine göre Şeyh es-Sabah 91 yaşında Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) hayatını kaybetmiştir.  Kuveyt Bakanlar Kurulu 30 Eylül’de Şeyh es-Sabah’ın üvey kardeşi olan Veliaht Prens Şeyh Nevaf el-Ahmed el-Cabir es-Sabah’ın ülkenin yeni emiri olduğunu duyurmuştur. Küresel siyasetin koronavirüs (Covid-19) salgını ile boğuştuğu, Ortadoğu siyasetinin Yemen, Libya, Suriye gibi iç savaşlarla istikrarsızlığın kronikleştiği ve Körfez siyasetinin 2017 Körfez krizi başta olmak üzere muhtelif politik tercihlerden ötürü bloklaştığı bir konjonktürde emir olan Nevaf döneminde Kuveyt siyasetinin nasıl şekilleneceği, dış politik çizginin ne yöne evirileceği merak konusu olmuştur. Bu anlamda bu analiz Şeyh es-Sabah sonrası Kuveyt politikasının gidişatına dair tahminleri ve beklentileri ele almaktadır. Geleneksel olarak Kuveyt’in Körfez ve Ortadoğu siyasetindeki tarafsız, dengeleyici ve ara bulucu rolünün Emir Nevaf döneminde nasıl şekilleneceği, Veliaht Prens Mişal’in bu siyaseti nasıl etkileyeceği, Suudi Arabistan-BAE ekseni ve Türkiye ile ilişkilerin nasıl olacağı gibi meseleler analizde tartışılmıştır. Söz konusu soruların cevaplarına ve Kuveyt siyasetinin geleceğine dair senaryolara girmeden önce, Nevaf’ın selefi olan es-Sabah’ın bıraktığı mirasa yakından bakmak yerinde olacaktır. Nitekim es-Sabah sonrası siyasetin gidişatı, es-Sabah dönemi incelendiğinde anlaşılabilir.